ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ STARISSE:

Θεόδωρος Μερτζιμέκης,
Επικ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Πυρηνικής Φυσικής

Τι κοινό μπορεί να έχει η Αστροφυσική, η Τιτανομαχία κι η Υπέρβαση του Χρόνου; Ή ο Ζευς με τα υποατομικά σωματίδια και την εποίκιση του διαστήματος; Στο Starisse διάβασα ένα φοβερό κράμα αρχαίων ελληνικών, διαστήματος, νέων θεωριών φυσικής, θεαματικής πλοκής, μα πάνω από όλα λάτρεψα το συγκερασμό φαντασίας κι επιστημονικής γνώσης! Το Starisse είναι ένα φανταστικό ταξίδι στο μέλλον, στο δικό μας μέλλον, το οποίο πραγματοποιείται με τη βοήθεια του πυρηνικού σωματιδίου “χρονίου” (προφητικές άραγε οι ρήσεις του βιβλίου;), θέτοντας κρίσιμα ερωτήματα για το μεταφυσικό και την αρχέγονη ανθρώπινη φύση. Με συνεπήρε η πλοκή ως την τελευταία σελίδα. Αν μη τι άλλο, το βιβλίο με ταξίδεψε ως το μακρινό, αλλά τόσο οικείο, Starisse!

Θεόδωρος Μερτζιμέκης,
Επικ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Πυρηνικής Φυσικής

Ξενοφών Μουσσάς, 
Καθηγητής ΕΚΠΑ Φυσικής του Διαστήματος,

Το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας είναι ένα σημαντικό έργο αυθεντικής επιστημονικής φαντασίας που συνδέει την φυσική και την τεχνολογία, μέσω της δημιουργικής φαντασίας των συγγραφέων, με το μέλλον, όπως έκανε ο Ιούλιος Βερν κι άλλοι γίγαντες του πνεύματος που πολλοί από εμάς θαυμάζουν κι απολαμβάνουμε από μικροί. Σας προτείνω να πάρετε και να διαβάσετε το βιβλίο που θα απολαύσετε εποικοδομητικά, όπως και εγώ, από την αρχή μέχρι το τέλος, με μεγάλη ευχαρίστηση. Το βιβλίο συμβάλλει στην λογοτεχνία με μορφή επιστημονικής φαντασίας, η οποία είναι μια κρυφή, αλλά σημαντική συνιστώσα της προόδου από την εποχή του Δαιδάλου και του Ίκαρου. Οι συγγραφείς ακολουθούν άλλοτε πιστά και άλλοτε ρηξικέλευθα τις σάτιρες του Ικαρομενίππου ή Υπερνεφέλου του Λουκιανού που άνοιξαν τον δρόμο αυτής της λογοτεχνίας αυτής της μορφής, κι άλλοτε το Ενύπνιον, παρόμοιο σχετικά άγνωστο λογοτεχνικό έργο του γίγαντα της αστρονομίας Κέπλερ με το οποίο διδάσκει, απλά όσο και παραστατικά, αλλά και απολαυστικά την σημασία, αξία κι αλήθεια του ηλιοκεντρικού συστήματος. Οι συγγραφείς μας ξεναγούν με τις ίδιες μεθόδους με διάφορα εμπνευσμένα ευρήματα μέσω των ατραπών σύγχρονης επιστήμης σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο μέλλον καλοστημένο στο παρελθόν.

Ξενοφών Μουσσάς, Αφυπ.
Καθηγητής ΕΚΠΑ Φυσικής του Διαστήματος,
Διευθυντής Εργαστηρίου Αστροφυσικής,
Ειδικός Συνεργάτης NASA

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΡΙΑ ΤΖΑΝΗ:

ΟΜΟΤ. ΚΑΘΗΓ. ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ.

Ένα βιβλίο – μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας έχει σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρον,  επειδή καταδεικνύει τη δημιουργική φαντασία – ως ποιό σημείο δηλαδή μπορεί να φτάσει η ικανότητα επινόησης του Ανθρωπίνου Νοός, αλλά και τις ποιότητες και προθέσεις αυτής της φαντασίας. Αυτές οι ποιότητες και προθέσεις αναφέρονται στους δημιουργούς αυτών των μυθιστορημάτων και σχετίζονται απολύτως με το ήθος και την Παιδεία που αυτοί διαθέτουν. Όταν μάλιστα απευθύνονται στο αναπτυσσόμενο παιδί, προβάλλοντάς του πρότυπα αφύσικης ασχήμιας, δόλου, βίας και του εσωτερικεύουν ιδέες νεομεσσιανισμού και μαγείας, τότε αποκτούν κι εξαιρετικό ενδιαφέρον για τους παιδαγωγούς τουλάχιστον! Ευτυχώς, όμως, που υπάρχουν πραγματικοί δημιουργοί έργων επιστημονικής φαντασίας, οι οποίοι προσεγγίζουν τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα και προβλήματα της ανθρωπότητας και τα διαπραγματεύονται με καινοτόμες προσεγγίσεις, καταδεικνύουν τις επιστημονικές αναζητήσεις, αλλά και τα ενδιαφέροντα και τις θετικές ή αρνητικές προθέσεις του ανθρώπου κι επομένως στοχεύουν στο να προσεγγίσουν ή να επισημάνουν το «τι φταίει;» κι ο άνθρωπος μπορεί να συμπεριφέρεται ως αγλάισμα του σύμπαντος Κόσμου ή ως ουτιδανό, διεστραμμένο πλάσμα, εκμεταλλευτής και καταστροφέας της Φύσης και των πλασμάτων της.

Ωστόσο, κάποια από αυτά, προβάλουν «κρυμμένες αλήθειες» για τη δημιουργία του σύμπαντος και των πλασμάτων του, καθώς και την εντελέχεια αυτής της Δημιουργίας. Προβάλλουν ακόμα τα οράματα της ανθρωπότητας και τους πόθους της για δικαίωση και κατίσχυση των σωτηρίων ανθρωπίνων αξιών, που καθιστούν τη ζωή το «άξιον εστί» της συμπαντικής δημιουργίας.

Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανής η πρόθεση αυτών των συγγραφέων· αποσκοπούν αφενός να ειδοποιήσουν για τις συνέπειες από κάθε ασεβή, ανίερη και καταχρηστική εκμετάλλευση της Φύσεως και των πλασμάτων της, αφετέρου να επισημάνουν δυνατότητες βέλτιστης λύσεως για κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου, εις τρόπον ώστε, αυτή η δραστηριότητα να μην προκαλεί ύβρην για την φύσην και τα πλάσματά της. Αυτό θα είναι ολέθριο για όλους.

Οι Οργουελιανοί εφιάλτες στο «1984» σήμερα, στην αρχή του 21ου αιώνος είναι δραματικά ξεπερασμένοι. Οι επιστημονικές προφητείες του Ιουλίου Βερν είναι, σήμερα, πρωτόλυες νοητικές συλλήψεις. Η ανθρωπότητα ενημερώθηκε λ.χ. από το θαυμαστό γενναίο κόσμο του Χάξλεϋ κι από το Beyond 2050 (Rees) κι Beyond Humanity (Buchanan), ότι κινδυνεύει θανάσιμα, αν ξεχάσει το κάλλος στις μορφές, στις σκέψεις, στις προθέσεις και στις πράξεις της· αν απεμπολήσει ή φενακίσει τις αξίες του ανθρωπισμού. Αν δηλαδή ξεχάσει, απεμπολήσει ή αλλοιώσει την ελληνική Γνώση, τις ελληνικές αξίες, ιδέες, πρότυπα, θεσμούς, ιερά παραγγέλματα, που συνιστούν τα ανυπέρβλητα ευεργετήματα της αρχαίας Ελλάδος σε αυτή. Είναι για αυτό που η ανθρωπότητα βιώνει, σήμερα στον 21ο αιώνα, ένα νέο Μεσαίωνα, επειδή ακριβώς τις μεγάλες αλήθειες οικονομικά, πολιτικά και κυρίως θρησκευτικά ιερατεία τις αποκρύπτουν από τους ανθρώπους και τις αντικαθιστούν με τις νοσηρές, άπληστες, αντι-ανθρώπινες και για αυτό ανίερες, ανήθικες και καταστροφικές επιδιώξεις ατομικών ή ομαδικών συμφερόντων, αφύσικων και παρανοϊκών.

Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα, ποίος και τί θα μπορούσε να σώσει την ανθρωπότητα και τα λοιπά πλάσματα του πλανήτη Γη από την αναπόδραστη πορεία καταστροφής και αυτοκαταστροφής.

Ο ευαγγελισμός της σωτηρίας σήμερα, απέμεινε στην αυθεντική τέχνη κι ιδιαίτερα στη λογοτεχνία. Κυρίως, όμως, σε αυτή που αναφέρεται στο διάστημα, έξω από τη ρημαγμένη Γη, εκεί όπου η Αλήθεια μπορεί ακόμη να υπάρχει, καταυγάζοντας με το Φως και τα Δίκαια της τη φενακισμένη ή χαμένη Γνώση.

Παρόλο που υπήρχε στο μυαλό μου αυτή η βεβαιότητα, όταν πρωτοπήρα στα χέρια μου τα δοκίμια του Starisse, ξεκινώντας, ωστόσο, την ανάγνωση του μυθιστορήματος, σίγουρα δεν ήμουν προετοιμασμένη για τόσες ανατροπές, συμβολισμούς, κι επίπεδα ανάγνωσης. Η ιδέα των δυο συγγραφέων είναι εξαιρετική. Με αφετηρία μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας με μείξη δεδομένων αληθινής Ιστορίας, Επιστήμης και Φιλοσοφίας, καθοδηγούμενοι δε από τη Φύση της ελληνικής καταύγασης στον Νου τους και την αίσθηση της συμπαντικής συνείδησης πραγματώνουν σε μια λογοτεχνική ολότητα με τα χαρακτηριστικά εξαιρετικής δημιουργικότητας ένα ταξίδι συμπαντικών διαστάσεων στο χώρο-χρόνο και στην άχρονη ομορφιά της Αλήθειας και του Ήθους. Διαβάζοντάς το, είχα την αίσθηση πως συμμετείχα σε ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα, όπου με περίμενε η Γνώση, πραγματική και κρυμμένη, τόσο ως προς το παρελθόν, όσο κι ως προς το μέλλον. Η πλοκή του κράτησε το ενδιαφέρον μου αμείωτο σε σημείο να μου προκαλέσει έναν καταιγισμό πληροφοριών, μηνυμάτων, κωδικών, οδηγώντας με σε μια κατάσταση εξαιρετικής εγρήγορσης, αλλά κι ευχάριστης έκπληξης, από τον προορισμό του ταξιδιού.

Αυτός ο προορισμός, δεν ήταν άλλος, από την αποκάλυψη της κρυμμένης Αλήθειας, από τη Γνώση, την καλά φυλαγμένη στο Σύμπαν, από την κατίσχυση του Κάλλους – με τα κριτήρια της Δημιουργίας – του Καλού κι Αγαθού επί των δυνάμεων του αείποτε και πολυτρόπου Κακού. Η αγαλλίαση της ψυχής με περίμενε ως κάθαρση στο τέλος της ανάγνωσης, η οποία χωρίς σχεδόν να το καταλάβω μετεβλήθει σε μελέτη. Οι επιστημονικές του αναφορές μου προσέφεραν γνώση κι οραματισμούς για το μέλλον. Τα μηνύματά του λειτούργησαν ως ευαγγελισμός ελπίδας, ελπίδας-σωτηρίας.

Ως μυθιστόρημα συνιστά ένα απολαυστικό ανάγνωσμα, που περιλαμβάνει πλοκή, μυστήριο, έρωτα και λυτρωτικές εξόδους, με την κάθε φορά επιλογή της βέλτιστης λύσεως  που το κάνουν στην κυριολεξία ένα συναρπαστικό λογοτέχνημα. Δεν θεωρώ, ότι είμαι υπερβολική, αν καταθέσω την πεποίθηση μου, ότι αποτελεί και μια μύηση. Μύηση στην καλά κρυμμένη, σωτήρια για την ανθρωπότητα, αλλά επικίνδυνη για τους δυνάστες της, αληθινή Γνώση. Αυτή η γνώση είναι Ελληνική. Και κατενόησα βαθύτερα τη φράση του J.J.Rispen «όταν η Γη θα εκπνέει στο διάστημα, η τελευταία της λέξη θα είναι Ελλάς!» και συνειδητοποίησα βαθύτερα τη φράση του Goethe ότι «ό,τι είναι ο Νους κι η καρδιά για τον άνθρωπο, είναι η Ελλάδα για την ανθρωπότητα!»

Οι αποκαλύψεις του, μέσα από ερμηνείες μύθων, κωδίκων, αλλά κι επιστημονικών δεδομένων, μου προσέφεραν μια καινούργια θέαση της ελληνικής μυθολογίας – που για κάποιους αφελείς ή ανοήτους θεωρούνται παραμύθια – και με οδήγησαν σε ερωτήματα καθαρού φιλοσοφικού στοχασμού:

  • Τελικώς, μήπως η ελληνική Μυθολογία είναι μια εξιστόρηση εποικισμού της Γης από το διάστημα; Γιατί επιμένουμε να κωφεύουμε στις τόσες αναφορές κι ενδείξεις, που υπάρχουν στα εναπομείναντα σπαράγματα της ελληνικής γραμματολογίας και της γλώσσας μας, από την οποία μας αποκόπτουν;
  • Μήπως ότι γίνεται στην πλοκή, συνέβη κάπως έτσι, κάποτε στη Γη κι ίσως θα συμβεί ξανά στο μέλλον, όταν η Γη θα εποικίσει νέους κόσμους;
  • Τι ακριβώς είναι οι Έλληνες Θεοί; Υπερβατικές μαγικές υπάρξεις ή επιστήμονες άνθρωποι με αρετή και τόλμη;
  • Τι ακριβώς μας λένε τα ονόματα των ηρώων; Είναι ο Τζέισον (Ιάσων) απλώς ένα τυχαίο όνομα ή μήπως πέρα από αργοναύτης μιας αποστολής είναι ουσιαστικά ένας σύγχρονος θεραπευτής των ψυχικών μας παθών κι ού μόνον;
  • Τι προοπτικές ανοίγονται για τον άνθρωπο, αν συνδυαστεί η σημερινή Επιστήμη με την Γνώση, την Τέχνη και το αξιακό σύστημα της αρχαίας Ελληνικής Διανόησης; Τι συνέπειες έχει για την επιστημονική κοινότητα η έλλειψη αυτού του αξιακού συστήματος, όταν αναζητείται η Γνώση; Μήπως εξαιτίας αυτής της ελλείψεως καταλήγει εκμεταλλευτής, ή αυτός που επιτρέπει την ανίερη εκμετάλλευση ως καταστροφή της Φύσης του ανθρώπου και των λοιπών πλασμάτων της;
  • Ποια η αναγκαιότητα κι ο ρόλος της Ελληνικής Σκέψης, ως προϋπόθεση επιτυχίας για τους ανθρώπους που ασχολούνται με την πολιτική διακυβέρνηση ή τα κοινά, προκειμένου να αποβαίνουν αποτελεσματικοί και κυρίως επωφελείς για τις κοινωνίες των ανθρώπων και το φυσικό τους περιβάλλον;
  • Τι είναι η αθανασία και τι σχέση έχει με το Χρόνο;

Αν και γνωρίζω, ότι αληθές είναι ότι δεν έχει πέσει σε Λήθη κι ότι για πολλούς δε θα είναι εύκολο να δώσουν τις προφανείς κι εύλογες απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα, διατηρώ, ωστόσο, την ελπίδα, μιας εσωτερικής καταύγασης στον κάθε αναγνώστη αυτού του βιβλίου, όχι μόνο γιατί είναι εξαιρετικό και συναρπαστικό ανάγνωσμα, αλλά και γιατί ξυπνά μνήμες. Μνήμες συμπαντικές, θα έλεγα.

ΑΘΗΝΑ, 2016
Μαρία Τζάνη,
Ομοτ. Καθηγ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.